Tháng 4 vừa rồi một người bạn của SAHU đến thăm một đồng muối phía Nam Việt Nam và thán lên rằng "đau lòng quá". Một số đất làm muối đã bị đào lên để nuôi rong nho lúc rong được giá hơn muối. Bây giờ rong rớt giá thì chỗ đấy bỏ không và cũng không thể quay lại làm muối được nữa. Rồi người ta đào núi, ke những miếng bạt nhựa để chứa nước mặn rồi trải bạt để làm ô kết tinh muối, hạt muối trắng tinh tươm vẫn ra đời nhưng phía sau đó là cả một câu chuyện không biết phải nói gì.
Ruộng muối phơi nước ở Việt Nam mình trải dài từ miền Trung vào Nam, hệ sinh thái muối mặt trời phơi nước thực sự là một hệ sinh thái quý giá. Không chỉ là cho ra những hạt muối ít hao phí nhiên liệu nhất mà còn có nhiều lợi ích cho môi trường, đa dạng sinh học và đời sống của người dân. Nếu trên đời này có phương pháp làm muối nào bền vững nhất, thân thiện môi trường nhất, đó chính là phương pháp làm muối mặt trời. Cớ vì sao 14,000 hecta giờ chỉ còn 8,000 diện tích đất làm muối (tính cả miền Bắc)? (theo lời thứ trưởng Trần Thành Nam). Câu hỏi này là sự trăn trở chung của chính quyền lẫn những người làm sản xuất muối biển truyền thống như SAHU.
Những ngày đầu bán muối, SAHU hay tìm xem những đồng muối ở Pháp, sao chúng giống ở Việt Nam mình thế mà người ta còn không thèm trải bạt, họ giữ nền đất, sản xuất muối hột và hoa muối, thu nhập hàng năm hơn 20 triệu euro. Họ bảo tồn vùng làm muối nghiêm ngặt giống như mình bảo tồn vườn quốc gia. SAHU ước ao ở Việt Nam mình cũng được như thế. Có nhiều lý do để muối biển không được xem trọng tại Việt Nam như các nước Châu Âu. Vì thế thật khó khăn khi ta cố gắng bán một loại muối biển được cho là cao cấp nhưng khách hàng thì ít người phân biệt được vị của muối.
Mặc dù vậy, bằng cách này hay cách khác, những gì SAHU mong muốn là chúng ta đón nhận muối biển ở góc độ sức khoẻ, hương vị và cả lợi ích cho hệ sinh thái, môi trường của chúng ta (còn có cả văn hoá, lịch sử). Cầm một hạt muối trên tay, ngày xưa, chưa bao giờ chúng ta nghĩ rằng nó được ra đời từ đâu, hành trình của nó có đi qua những sinh vật tôm cá, rong tảo, có ngọn gió và tiếng chim hay không, nó mang lại lợi ích gì cho môi trường hay chỉ là những hạt muối khô khan trông thì trắng trẻo xinh đẹp nhưng đằng sau là sự đánh đối với tài nguyên thiên nhiên và cả hao tốn nhiên liệu, rác thải?
Người tiêu dùng có sức mạnh to lớn, các bạn chính là nhân tố ảnh hưởng đến sự tồn tại của các đồng muối truyền thống bởi vì sản phẩm muối biển từ những đồng muối này, con đường tốt nhất chính là đi vào bữa ăn của gia đình. Và chúng chỉ có thể tồn tại khi chúng ta sẵn sàng nhìn nhận giá trị của chúng không chỉ là một hạt muối và còn là cả một hệ sinh thái to lớn đằng sau, thứ mà chúng ta sẽ không thấy được khi chỉ nhìn vào mỗi hạt muối nhưng nó luôn hiện hữu. Hy vọng rằng, chúng ta có thể cảm nhận năng lượng của chúng bởi vì chúng là kết tinh của rất nhiều điều đẹp đẽ, trong đó có cả tấm lòng và nỗ lực của những người yêu quê hương, yêu nghề muối truyền thống.